Bij uw kind is verstopping (obstipatie), al dan niet gepaard gaand met vieze broeken, vastgesteld door uw kinderarts. Wellicht heeft u nog vragen na het gesprek. Hier kunt u alles nog eens rustig doorlezen.

Wat is de oorzaak van verstopping?

Het meest voorkomende poepprobleem bij kinderen is verstopping. Bij 95% van de kinderen wordt er geen lichamelijke oorzaak voor de verstopping gevonden. Verschillende factoren kunnen wel van invloed zijn op het ontstaan of in stand houden van de klachten. Bij zuigelingen kan de overgang van borstvoeding naar flesvoeding een moment zijn waarop de ontlasting vaster of hard wordt en dit kan onaangenaam zijn voor het kind. Een gevolg kan zijn dat het kind (onbewust) de ontlasting gaat tegenhouden. Dit kan ook gebeuren nadat er een kloofje (fissuur) bij de anus is ontstaan door harde ontlasting. Bij tegenhouden staan kinderen vaak te wiebelen met hun billen of kruisen hun benen, maar sommige kinderen zonderen zich ook af. Ook kunnen de klachten beginnen rondom de zindelijkheidstraining, het starten op de kleuterschool of momenten van stress (scheiding ouders, overlijden van een familielid, verhuizen en dergelijke). Er zijn ook kinderen die zo opgaan in hun spel, dat ze onvoldoende de tijd nemen en het poepen uitstellen. Vaak vinden kinderen op school poepen vies, waardoor ze het poepen uitstellen. Zelden zijn er lichamelijk oorzaken van obstipatie, zoals de ziekte van Hirschsprung, Cystic Fibrosis (taaislijmziekte), coeliakie (glutenovergevoeligheid), schildklierstoornissen of aangeboren afwijkingen van de anus of darm. Meestal kan de diagnose door de dokter aan de hand van een uitgebreid eerste gesprek en lichamelijk onderzoek (buik en anusonderzoek), gesteld worden en is aanvullend onderzoek niet nodig.

Wat kan ik er zelf aan doen?

Uiteraard is het belangrijk om na te gaan of het voedings- en/of drinkpatroon van uw kind mogelijk een rol spelen. Belangrijk is dat uw kind voldoende vezels eet, dus iedere dag groenten en fruit, maar ook volkoren brood, rijst en pasta helpen hierbij. Verder zou een kind vanaf 10 kg ongeveer 1000 á 1500 ml vocht per dag moeten drinken. Iedere dag voldoende beweging zorgt ook voor een betere darmdoorgang. Negeer aandrang niet, ook niet als het op onhandige momenten is, tijdens het eten bijvoorbeeld. Bespreek zo nodig met de juf of meester dat uw kind ook tijdens de lessen naar het toilet mag. De klachten van verstopping, die ook vaak gepaard gaan met vieze broeken, kunnen tot veel frustratie en stress bij het kind, maar ook binnen het gezin leiden. Probeer tijdens de behandeling zo neutraal mogelijk te reageren op vieze broeken en reageer juist positief wanneer uw kind goed toiletgedrag vertoont (bijvoorbeeld met een beloningssysteem). Het is aan te raden een vast schema te gebruiken voor wc-bezoek of op het potje zitten. Zo kun je gebruik maken van de zogenaamde gastro-colische reflex: het lichaam reageert op eten door de darm te laten werken: ‘als er vanboven iets ingaat moet er vanonder iets uit’. Deze poeptraining doet uw kind 3 keer per dag na de maaltijden gedurende enkele minuten: laat uw kind op het toilet zitten en vraag het te proberen te poepen, hierbij mag voorzichtig geperst worden. Laat uw kind niet met een boekje of tablet op het toilet zitten, dan kan het niet luisteren naar het lichaam! Beloon uw kind ook voor het zitten, ook al heeft hij/zij niet gepoept.

Juiste poephouding

• Voeten plat.
• Knieën iets uit elkaar.
• Handen op de knieën en handpalmen naar boven.
• Rug bol maken en doorzakken.
• Ontspannen schouders.
• Bij kleine kinderen adviseren we voor een stabiele zit op het toilet een brilverkleiner.
• Om te zorgen dat de knieën in een hoek van 90 graden zijn, een krukje onder de voeten plaatsen.

Oudere kinderen (vanaf 7 á 8 jaar) moeten meer eigen verantwoordelijkheid krijgen, door zelf de vieze broeken op te ruimen en schoon te maken. Dit is niet bedoeld als straf, maar leert het kind bewust te worden van oorzaak (tegenhouden) en gevolg (vieze broek).

Wat doet de voorgeschreven medicatie?

Uw arts heeft als onderhoudsbehandeling Macrogol voorgeschreven. Dit in een pot, of in zakjes (Movicolon, Forlax). Deze medicijnen houden het vocht vast in de poep waardoor deze zacht wordt.

Heeft Macrogol bijwerkingen?

Omdat Macrogol vocht vasthoudt waardoor de ontlasting dunner wordt kunnen darmkrampen voor komen, daarnaast ook winderigheid. Deze klachten accepteren we vaak en verdwijnen bijna altijd ook weer. Er is geen enkele aanwijzing dat Macrogol een luie darm zou geven.

Hoe gebruikt u de Macrogol?

Belangrijk is dat laxerende medicatie in een goede dosering en voldoende lang gegeven moet worden, tenminste 3 tot 6 maanden. De laxerende medicatie moet bij aanvang hoog gedoseerd te worden, zodat de ontlasting zo zacht wordt dat het kind niet meer in staat is om het tegen te houden. Langzaam wordt de dosering dan weer aangepast zodat de ontlasting met een regelmatige frequentie komt (min. 3 keer per week), een normale consistentie krijgt en ongewild ontlastingsverlies achterwege blijft. Bij onvoldoende effect mag u de dosering zelf ophogen zodat (weer) regelmatig zachte ontlasting komt. Na een drie maanden klachtenvrije periode kan de medicatie stap voor stap worden afgebouwd. De Macrogol mag opgelost worden in een willekeurige vloeistof. De meeste kinderen nemen het drankje makkelijker in vermengd met siroop. Meestal schrijven de kinderartsen een smaakloze versie voor, let hierop bij uw apotheek. Indien gewenst kan gekozen worden voor Macrogol met een smaakje (citrus, chocolade); de meeste kinderen vinden deze echter niet lekker. Het kan helpen de opgeloste Macrogol met een rietje te drinken, dan ruikt uw kind het niet en wordt het als minder vies ervaren.

Hoe lang duurt het voor de klachten over zijn?

Bij zuigelingen met obstipatie die vroegtijdig en adequaat behandeld worden, is de prognose goed en na 6 maanden behandelen is ongeveer 70% klachtenvrij en kan met laxerende medicatie gestopt worden. Bij oudere kinderen zien wij dat de behandelingsduur erg varieert, soms maar enkele maanden maar soms ook jaren.