Samen met uw behandelend arts is besloten een pacemakerimplantatie te verrichten. Als uw arts u voor een pacemakerimplantatie aanmeldt is dat waarschijnlijk omdat u klachten heeft, zoals chronische vermoeidheid, duizeligheid of een wegraking, die mogelijk samenhangen met veranderingen in het hartritme. Een oplossing hiervoor is een pacemakerimplantatie. Hier vindt u informatie over de ingreep en welke voorbereidingen u als patiënt moet treffen.

Wat is een pacemaker?

Pacemakers zijn kleine apparaatjes die het hartritme reguleren. Ze worden onder de huid aangebracht, iets onder het sleutelbeen, bij voorkeur aan de linkerzijde. De pacemaker is met een, twee of drie draadjes verbonden met het hart en registreert het hartritme. Wanneer het hart te langzaam klopt, kan een pacemaker via een draad een prikkel geven. Het hart reageert daarop met een samentrekking van de hartspier. Ook zijn er speciale pacemakers die de pompfunctie van het hart verbeteren. Voor de verschillende indicaties zijn er drie soorten pacemakers. De cardioloog legt uit welke pacemaker voor u het beste is.

Voorbereiding thuis

Wat neemt u mee?

• Verzekeringsgegevens.
• Een actuele lijst met daarop de door u gebruikte medicatie.
• Uw identiteitsbewijs met BSN nummer.
• Het is raadzaam nachtkleding, een extra paar sokken en iets te lezen mee te nemen. Wij adviseren u waardevolle voorwerpen thuis te laten.

Bloedverdunnende medicijnen

• Met Sintrommitis (Acenocoumarol), stopt u 48 uur voor de ingreep;
• Met DOAC bijv , Edoxaban(Lixiana), Apixaban(Eliquis), Pradaxa(Dabigatran) of Xarelto(Rivaroxaban) stopt u 48 uur voor de ingreep;
• Met Marcoumar (Fenprocoumon) stopt u vijf dagen voor de ingreep;

Als het voor u anders is, dan heeft de cardioloog dat met u besproken. Als u Sintrommitis of Marcoumar gebruikt gaat u op de dag van opname eerst naar de prikkamer van het laboratorium om INR te prikken. Graag de thuisdoseringslijst van de trombosedienst meenemen. De overige papieren liggen bij het laboratorium voor u klaar.

Overige medicatie

De overige medicatie die u gebruikt kunt u volgens voorschrift innemen, tenzij u andere afspraken heeft gemaakt met uw cardioloog. Neem de medicatie in originele verpakking mee naar het ziekenhuis.

Allergie

Als u overgevoelig bent voor jodium, of bepaalde medicijnen verzoeken wij u dit vooraf te melden.

Licht ontbijt of lunch

Als de implantatie ‘s morgens wordt uitgevoerd, mag u een licht ontbijt eten. Als de implantatie ’s middags plaatsvindt mag u nog een lichte lunch eten. Bijvoorbeeld twee beschuiten, twee crackers of twee sneetjes brood zonder korst. Met als beleg hierop jam, suiker of honing. U mag wel wat water drinken om dorst te verhelpen of te voorkomen en voor inname van medicatie.

Ontharen

In het ziekenhuis wordt indien nodig, de huid van de linker borsthelft geschoren om de huid beter te kunnen ontsmetten. Bovendien houden pleisters beter op een geschoren huid en kunt u deze zonder pijn verwijderen. Indien u dit wenst mag u zichzelf tot 48 uur voor de opname ook thuis scheren.

Overig

Vanwege de behandeling is het belangrijk dat u geen sieraden en nagellak draagt. Na een pacemakerimplantatie blijft u 1 nacht in het ziekenhuis.

Vervoer naar huis

Het vervoer naar huis regelt u zelf vooraf. Reizen per openbaar vervoer raden wij u af. Formeel mag u 1 week na implantatie weer autorijden. Ons advies is 4-6 weken na implantatie geen auto te rijden in verband met het goed vastgroeien van de draden. Ook fietsen raden wij de eerste 4-6 weken af.

Voorbereiding in het ziekenhuis

Voor de pacemakerimplantatie wordt u opgenomen en na de ingreep verblijft u één nacht in het ziekenhuis. Op de afgesproken tijd meldt u zich voor opname bij de receptie bij de hoofdingang van het ziekenhuis. Een medewerker haalt u op en begeleidt u naar de afdeling. U verblijft op een verpleegafdeling. Het is verstandig voor de pacemakerimplantatie naar het toilet te gaan, zodat dit tijdens de ingreep niet hoeft.

U krijgt een operatiejasje aan en er wordt een infuus geprikt. Via het infuus krijgt u voor de ingreep antibiotica toegediend. U mag tijdens de pacemakerimplantatie geen sieraden dragen. Uw bril, gebitsprothese of gehoorapparaat mag u op/in houden. De verpleegkundige rijdt u met uw bed naar de behandelkamer waar u kunt overstappen op de behandeltafel.

De pacemakerimplantatie

Wanneer u op de behandeltafel ligt sluit de verpleegkundige u aan op diverse ECG kabels en op de bloeddrukband. Vervolgens maakt de verpleegkundige een steriel operatieveld. Aansluitend zal de cardioloog het operatiegebied plaatselijk verdoven en een incisie maken. Daarna wordt de ader aangeprikt of vrij geprepareerd, welke gebruikt wordt voor het plaatsen van de pacemakerdraden naar het hart. Het opvoeren van de pacemakerdraden kan gevoelig zijn, indien nodig krijgt u extra verdoving.

Met behulp van röntgendoorlichting legt de cardioloog de pacemakerdraden op de juiste plaats in het hart en fixeert deze met een schroefje in de hartwand. Wanneer de pacemakerdraden in het hart liggen wordt de juiste positie getest. Aansluitend schroeft de cardioloog de pacemaker aan de draden en hecht hij/zij de wond. Vervolgens krijgt u een extra verdoving en wordt de pocket (zakje) voor de pacemaker gemaakt. Tot slot hecht de cardioloog de wond en dekt deze steriel af met een doorzichtige pleister. De verpleegkundige helpt u met overstappen van de behandeltafel in uw bed waarna u wordt teruggebracht naar de afdeling.

Een pacemakerimplantatie duurt ongeveer 90 minuten. Het is van belang dat u zo stil mogelijk ligt. Wanneer u ongemakken ervaart kunt u dit melden aan de verpleegkundige die u bijstaat tijdens de procedure.

Nazorg

Zodra u terug bent op de afdeling mag u weer wat eten. De verpleegkundige sluit u aan op een telemetrie kastje, om uw hartritme te monitoren. Hij/zij controleert regelmatig de wond op nabloeden, uw bloeddruk en maakt een controle ECG. De eerste 4 uur heeft u halfzittende bedrust, dit om te voorkomen dat de pacemakerdraden loslaten. De arm aan de pacemakerzijde niet rekken en strekken, indien nodig krijgt u een mitella aangemeten. Het pacemakersysteem wordt door de pacemakertechnicus gecontroleerd en ingesteld.
De volgend ochtend maakt de radioloog een röntgenfoto ter controle van de pacemakerdraden, hart en longen. Wanneer alles in orde is mag u naar huis. U krijgt een afspraak mee voor wondcontrole, pacemakercontrole en de controle afspraak bij de cardioloog.

De uitslag

Na de implantatie komt u regelmatig voor controle bij uw pacemakertechnicus en cardioloog.

Pacemakerregistratie

Binnen enkele dagen na de implantatie krijgt u van de pacemakertechnicus een pacemaker registratiekaartje. Hierop staan uw persoonlijke gegevens en de gegevens van uw pacemaker en pacemakerdraden.

Complicaties

Geen enkele ingreep is zonder risico’s. Er is een geringe kans op complicaties zoals:

• Bloeding / nabloeding
• Infectie
• Pneumothorax / klaplong
• Vocht in het hartzakje
• Dislocatie / loslaten pacemakerdraad

Nazorg thuis

Instructies

• Bij ontstekingsverschijnselen aan de pacemakerwond zoals toename zwelling, roodheid, pijn en mogelijk temperatuursverhoging dient u contact op te nemen met de poli cardiologie T 0187-607150. Buiten kantoortijden T 0187-607300.
• De doorzichtige pleister dient tot de wondcontrole te blijven zitten. Alleen bij huidirritatie mag deze vervangen worden door een steriel gaas of eilandpleister.

Leefregels tot 6 weken na de implantatie

• De arm van de implantatiezijde niet boven de schouder heffen of te ver naar achteren strekken. (pas op met haren kammen/wassen ramen zemen etc.);
• Vermijdt “zaagbewegingen’ van de schouder aan de implantatiezijde bijv. bij stofzuigen en dweilen;
• Geen zware dingen tillen en/of zware lichamelijke arbeid verrichten;
• Niet sporten;
• Bij voorkeur 4-6 weken niet autorijden / fietsen zodat de pacemakerdraden goed kunnen ingroeien.

Registratie van uw pacemaker of looprecorder bij de Nederlandse Hart Registratie (NHR) en Landelijke Implantaten Register (LIR)

Het Van Weel-Bethesda Ziekenhuis (VWB) registreert de gegevens van een ingebracht implantaat in uw dossier. U kunt deze gegevens inzien via het patiëntenportaal mijn.vanweelbethesda onder het kopje ‘implantaten’. De informatie over uw implantaat staat ook op uw PM/ILR-identificatiepasje.

Het VWB levert de informatie over ingebrachte implantaten aan bij het LIR. Dit is wettelijk verplicht. In het register staan alleen gegevens over het implantaat en niet uw patiëntgegevens. Mocht er een probleem optreden met een bepaald implantaat, dan neemt het LIR contact op met de zorgverleners die de implantaatgegevens hebben aangeleverd, zodat zij hun patiënten kunnen informeren.
Daarnaast levert het VWB informatie over ingebrachte pacemakers, draden en looprecorders aan bij de NHR om de kwaliteit van zorg op cardiologisch gebied te bewaken en bevorderen. Bij het aanleveren van deze gegevens worden ook enkele van uw patiëntgegevens meegestuurd, zoals bijvoorbeeld uw lengte, gewicht en naam. Deze gegevens zijn versleuteld volgens de geldende AVG methode.

Wilt u nog meer weten?

Uw rechten als patiënt:
Neem contact op met de Patiënten federatie Nederland. Zij komen op voor alle mensen die zorg nodig hebben.

Telefoon: 0900 235 67 80 (20 cent per gesprek)
E-mail: info@nationalezorgnummer.nl
Website: www.nationalezorgnummer.nl en www.npcf.nl

De bescherming van persoonsgegevens:
Kijk op www.autoriteitpersoonsgegevens.nl en op www.rijksoverheid.nl/persoonsgegevens.