Een pleurapunctie is een onderzoek waarbij de arts vocht weghaalt dat zich tussen de longvliezen bevindt. Dat kan gaan om een kleine hoeveelheid vocht (zie A) voor onderzoek of om het weghalen van een grotere hoeveelheid vocht (zie B).

Doel van de behandeling

Ten gevolge van bijvoorbeeld een ontsteking of irritatie kan pleuravocht zich ophopen tussen de longvliezen. Een dergelijke ontsteking wordt ook wel pleuritis genoemd. Het doel van de behandeling is het verwijderen van vocht en het opheffen van de kortademigheid. Het verwijderde vocht wordt onderzocht in het laboratorium.

Voorbereiding

Het is belangrijk dat uw arts weet welke medicijnen u gebruikt. Dit geldt vooral voor het gebruik van bloedverdunnende middelen zoals Acenocoumarol (Sintrommitis) of Fenprocoumon (Marcoumar). Deze medicijnen geven namelijk kans op een nabloeding. In overleg met de aanvragend arts wordt het gebruik van bloedverdunnende medicijnen, indien mogelijk, 3 dagen voorafgaand aan de behandeling gestopt.

In verband met het aan- en uitkleden adviseren wij u gemakkelijke kleding te dragen.

Daarnaast vragen wij u uw sieraden thuis te laten, dit met het oog op mogelijk verlies. Voor de pleurapunctie zijn verder geen voorbereidingen noodzakelijk.

De dag van het onderzoek

Bij ieder bezoek haalt u eerst uw dagticket bij de aanmeldzuil bij een van de ingangen. Gebruik hierbij een geldig legitimatiebewijs. U ontvangt een dagticket met daarop per afspraak (of opname) vermeld hoe laat en waar u wordt verwacht. Kijk op de borden voor de juiste route.

Het onderzoek vindt meestal plaats op de behandelkamer van de polikliniek longgeneeskunde. Wij verzoeken u vriendelijk zich, na het aanmelden via de zuil, te melden op het afgesproken tijdstip bij de longpoli.

Het onderzoek

A. Een diagnostische punctie

Een assistente van de polikliniek longgeneeskunde brengt u naar de behandelkamer. De longarts voert het onderzoek uit en wordt hierbij geassisteerd door een doktersassistente. Het is belangrijk dat u zich tijdens de behandeling zoveel mogelijk probeert te ontspannen. Tijdens de ingreep zit u met ontbloot bovenlichaam bij een onderzoektafel of -bed met uw armen over elkaar heen. Aan de hand van de gegevens van de röntgenfoto, kloppen en luisteren en/of aan de hand van een echo die de arts zelf maakt, bepaalt de arts de plaats waar het vocht wordt weggenomen. Deze plaats wordt ontsmet met alcohol. Met een dunne naald prikt de arts tussen de ribben om het vocht weg te nemen. Dit kan even gevoelig zijn. Het afgenomen vocht wordt voor onderzoek naar het laboratorium gebracht. Aan de hand van de uitslag kan vervolgens aan een gerichte therapie worden begonnen. Na afloop wordt de prikplaats met een pleister afgedekt, die u na twee uur kan verwijderen.

De behandeling duurt ongeveer 15 minuten.

B. Een ontlastende punctie

Een assistente van de polikliniek longgeneeskunde brengt u naar de behandelkamer. De arts voert het onderzoek uit en wordt hierbij geassisteerd door een doktersassistente. Het is belangrijk dat u zich tijdens de behandeling zoveel mogelijk probeert te ontspannen. Tijdens de ingreep zit u met ontbloot bovenlichaam bij een onderzoektafel of -bed met uw armen over elkaar heen. Aan de hand van de gegevens van de röntgenfoto, door kloppen en luisteren en/of aan de hand van een echo die de arts zelf maakt, bepaalt de arts de plaats waar het vocht wordt weggenomen. Deze plaats wordt ontsmet met alcohol. U krijgt een plaatselijke verdoving toegediend met een dunne naald. Met een wat dikkere naald prikt de arts tussen de ribben om het vocht weg te nemen. Dit doet geen pijn. U kunt wel het gevoel krijgen dat u moet hoesten. Het is belangrijk dat u deze hoestprikkel zo goed mogelijk onderdrukt. Wanneer er voldoende vocht weggehaald is, wordt de naald verwijderd en de prikplaats met een pleister afgedekt, die u na twee uur kunt verwijderen. Meestal wordt een gedeelte van het afgenomen vocht voor onderzoek naar het laboratorium gebracht. Aan de hand van de uitslag kan vervolgens aan een gerichte therapie worden begonnen.

De behandeling duurt ongeveer 30 minuten. De tijd die het in beslag neemt is afhankelijk van de hoeveelheid vocht dat moet worden verwijderd.

Na het onderzoek

Ter controle wordt de echo herhaald en soms wordt een röntgenfoto gemaakt van de longen. Het komt voor dat de arts u enkele uren bedrust voorschrijft. Na de ontlastende punctie ervaart u meestal een gevoel van verlichting. U kunt beter ademhalen.

De uitslag

Als er vocht voor onderzoek naar het laboratorium is opgestuurd krijgt u binnen enkele dagen de uitslag. Soms is uitgebreider onderzoek noodzakelijk. De uitslag is in dat geval na 5 dagen bekend. Uw arts bespreekt de resultaten en eventuele behandeling met u.

Complicaties

Een pleurapunctie is over het algemeen een behandeling waar weinig risico’s aan verbonden zijn. In uitzonderlijke gevallen ontstaat er een gaatje in de long. Wij noemen dat een pneumothorax. In dat geval is de ventilatie van de longen beperkt en ontstaat er een forse kortademigheid. Als u kortademig bent na het onderzoek is het belangrijk dat u contact opneemt met de behandelend arts of de afdeling waar u behandeld bent.

Foldernummer: P05
Laatst bijgewerkt op: 24-10-2023