Wat is osteoporose?
Osteoporose is een aandoening waarbij uw botten langzaam minder stevig worden. Dit gebeurt bij iedereen vanaf ongeveer 30 tot 40 jaar. Maar bij mensen met osteoporose gaat dit proces sneller en is het ernstiger dan normaal. De botten worden broos (poreus), waardoor de kans op een botbreuk groter wordt.
U merkt meestal niets van osteoporose. De ziekte wordt vaak pas ontdekt na een botbreuk. Osteoporose komt veel voor: meer dan 1 miljoen mensen in Nederland hebben het. Vooral vrouwen na de overgang krijgen osteoporose, maar ook mannen kunnen het krijgen. Soms ontstaat het al op jongere leeftijd, bijvoorbeeld bij mensen met:
- reumatische aandoeningen (zoals reumatoïde artritis)
- chronische darmziekten
- COPD
- schildklieraandoeningen
- diabetes
Ook bepaalde medicijnen verhogen het risico, zoals prednison, sommige middelen tegen epilepsie en antidepressiva. Vrouwen die vroeg in de overgang komen, lopen ook meer risico. Met de juiste behandeling en een gezonde leefstijl kunt u het verzwakken van uw botten vertragen of zelfs stoppen.
Gevolgen van osteoporose
Botbreuken
Gezonde botten breken meestal niet zomaar. Bij osteoporose is dat anders: een kleine val of stoot kan al een breuk veroorzaken. Vaak wordt osteoporose ontdekt door een gebroken heup, pols of ruggenwervel.
Kleiner en krommer worden
Verzwakte wervels kunnen inzakken of breken. Hierdoor kunt u kleiner worden en een kromme rug krijgen. Dat kan pijnlijk zijn. Sommige mensen houden hier blijvende rugklachten aan over, anderen hebben weinig of geen pijn.
Verminderd evenwicht
Doordat uw houding verandert, bijvoorbeeld door ingezakte wervels, kan uw evenwicht slechter worden. Daardoor is de kans op vallen groter – en daarmee ook de kans op nieuwe botbreuken.
Hoe stellen we de diagnose?
We onderzoeken uw botdichtheid met een DEXA-scan. Soms doen we aanvullend een VFA-onderzoek.
DEXA-scan
De DEXA-scan (Dual Energy X-ray Absorptiometry) meet hoe sterk uw botten zijn. Dit gebeurt met een lichte vorm van röntgenstraling. De scan is veilig en pijnloos. U ligt op een onderzoekstafel terwijl uw onderrug en heup worden gescand. Het onderzoek duurt 20 tot 30 minuten. Uw lengte en gewicht worden vooraf gemeten. U moet op de tafel kunnen liggen, uw benen buigen en uw armen boven uw hoofd plaatsen. De straling van dit onderzoek is heel laag. Het is vergelijkbaar met één dag buiten zijn.
VFA
Vaak maken we tegelijk met de DEXA-scan ook een VFA (Vertebral Fracture Assessment). Dit is een extra röntgenfoto van uw rug, waarmee we kunnen zien of er wervels zijn ingezakt of beschadigd.
De DEXA-scan en VFA vinden alleen plaats op onze locatie in Dirksland.
Voorbereiding
- Draag gemakkelijke kleding.
- Draag geen korset of correctiebroek tijdens het onderzoek.
In deze situaties doen we geen DEXA/VFA:
- Als u niet zelfstandig (of met hulp) op de tafel kunt gaan liggen.
- Als u niet stil kunt liggen.
- Als u uw benen niet kunt buigen.
- Als u uw armen niet boven uw hoofd kunt heffen.
- Bij (mogelijke) zwangerschap.
- Als u een gipskorset draagt rond de onderrug.
- Als u in de 3 weken voorafgaand een contrast- of nucleair onderzoek heeft gehad.
- Als u een pacemaker of ICD heeft.
- Als uw levensverwachting korter is dan 1 jaar.
- Als u in een andere regio of land woont – neem dan contact op met uw eigen huisarts of ziekenhuis.
Uitslag
Binnen 4 tot 6 weken na het onderzoek (DEXA/VFA), uw bloeduitslagen en de vragenlijst, ontvangt u de uitslag:
- Is alles in orde? Dan ontvangt u schriftelijk bericht.
- Is er iets afwijkends gevonden? Dan krijgt u een afspraak voor een telefonisch of fysiek gesprek om de uitslag en mogelijke behandeling te bespreken.
Behandeling van osteoporose
De behandeling bestaat uit een combinatie van:
- medicijnen
- gezonde voeding
- voldoende beweging
- eventueel andere leefstijlaanpassingen
De keuze voor medicijnen hangt af van uw gezondheid en hoe ernstig de osteoporose is. Medicatie helpt om botafbraak te stoppen. Als u geen medicatie neemt, neemt de kans op nieuwe botbreuken toe. Kunt of wilt u de medicatie niet (meer) gebruiken? Bespreek dit altijd met uw behandelaar of huisarts. Er zijn vaak alternatieven.
Leefstijladviezen
Gezonde voeding
Eet gevarieerd. Voor sterke botten is calcium belangrijk. Calcium zit vooral in:
- zuivel (melk, yoghurt, kaas, vla, soja)
- groente, noten en peulvruchten
Gebruik dagelijks ongeveer:
- 2 tot 3 porties zuivel
- 1 à 2 plakken kaas
Vitamine D
Vitamine D helpt om calcium op te nemen in uw botten. U maakt het vooral aan via zonlicht. Het zit ook in vette vis, vlees, eieren en verrijkte producten zoals margarine.
Veel mensen hebben extra vitamine D nodig via supplementen. Kijk op het Voedingscentrum voor adviezen per leeftijd.
Bewegen
Beweging versterkt uw botten. Doe elke dag minstens 30 tot 60 minuten aan activiteiten waarbij u uw botten belast, zoals:
- wandelen
- traplopen
- krachttraining
Zwemmen en fietsen zijn goed voor uw conditie, maar minder geschikt voor botopbouw.
Alcohol en roken
- Beperk alcohol: maximaal 1 glas per dag en drink regelmatig een dag niet. Alcohol vergroot de kans op vallen.
- Stop met roken: roken versnelt botafbraak. Stoppen helpt botverlies te verminderen.
Zorg voor een veilige omgeving
Valpreventie is belangrijk. Denk aan:
- losse snoeren vastzetten
- drempels verwijderen
- goede verlichting
De Fractuur & Osteoporose polikliniek
Het team bestaat uit chirurgen, physician assistants, radiologen en assistenten. We werken volgens de landelijke richtlijnen voor osteoporose en fractuurpreventie. Voor complexe vragen werken we samen met internist-endocrinologen. Uw huisarts ontvangt altijd een schriftelijk verslag van de uitslagen en het eventuele behandelplan.
Meer informatie
Meer weten over osteoporose? Kijk op:
www.osteoporosevereniging.nl
Vragen?Bel de Fractuur & Osteoporose polikliniek op werkdagen van 8.30 – 16.30 uur: 0187 – 607100 (afdeling chirurgie).
Vergoeding van uw zorgkosten
Niet alle zorg in het ziekenhuis wordt vergoed door uw zorgverzekeraar. U betaalt ook altijd de hoogte van uw eigen risico. Vraag vooraf bij uw zorgverzekeraar of uw behandeling in ons ziekenhuis vergoed wordt.
Zoek folders
Print pagina
Download PDF
Grotere tekst
Kleinere tekst
Verlaat preview
Favoriet
Stuur door