U heeft een beroerte of een voorbode van een beroerte (TIA) gehad. De medische term voor een beroerte is CVA (Cerebro Vasculair Accident).

Wat is een beroerte of CVA?

Dit is een verzamelnaam voor problemen met de bloedvaten in de hersenen. CVA is de afkorting van ‘Cerebro Vasculair Accident’. Dit betekent een ongeluk (accident) in de bloedvaten (vasculair) van de hersenen (cerebrum). Afhankelijk van de ernst en de locatie kunnen er uitvalsverschijnselen optreden, zoals een verlamming aan één kant van het lichaam of spraakproblemen.

Verschil tussen herseninfarct en hersenbloeding

Er bestaan twee verschillende soorten CVA’s: herseninfarct en hersenbloeding. Een herseninfarct betekent dat een bloedpropje een bloedvat verstopt. Bij een hersenbloeding is er een scheur in een bloedvat, waardoor het bloed uit het bloedvat stroomt en zo een beschadiging van de hersenen veroorzaakt.

Wat is een TIA?

Een TIA (Transient Ischemic Attack) is een kortdurende afsluiting van een bloedvat in de hersenen. Dit wordt veroorzaakt door een bloedprop, maar deze lost weer op. Daardoor duren de klachten vaak maar kort en zijn deze binnen uiterlijk 24 uur verdwenen. Het is wel belangrijk om snel onderzoek te doen naar de oorzaak, omdat een TIA een voorbode kan zijn van een herseninfarct. Bij een herseninfarct zijn er vaak wel blijvende gevolgen.

Verloop opname

De eerste 24 uur wordt met grote regelmaat uw bloeddruk, polsslag, bewustzijn, kracht en klachten gecontroleerd. Zijn er afwijkingen/achteruitgang dan zal hier direct naar gehandeld worden door de verpleegkundige en neuroloog. U heeft een infuus waar u vocht en eventueel medicatie over krijgt toegediend. Een sliktest wordt afgenomen om te kijken of u zich niet verslikt. Na een herseninfarct is er een kans dat u moeite heeft met spontaan plassen. Als het nodig is wordt er een (tijdelijke) katheter (slangetje in de urinebuis) bij u geplaatst.

Na 24 uur worden de controles minder frequent. Op de beroerte afdeling (stroke unit) wordt onderzoek gedaan naar de oorzaak van uw beroerte en wordt een behandeling opgestart. Soms is het nodig om een andere specialist te betrekken bij uw behandeling zoals een internist of cardioloog. De neuroloog zal dit coördineren. Er wordt onder andere onderzoek gedaan naar de volgende risicofactoren van een herseninfarct:

• Verhoogd cholesterol (hypercholesterolemie). Het cholesterol wordt bepaald in het bloed. Indien nodig krijgt u medicijnen hiervoor.
• Hoge bloeddruk (hypertensie). Tijdens de opname wordt de bloeddruk regelmatig gemeten. Ook wordt er een 30-minuten bloeddrukmeting gedaan. Er wordt gedurende 30 minuten om de 5 minuten een bloeddruk gemeten. Hierdoor krijgen we een goed beeld van wisselingen in uw bloeddruk. Indien nodig krijgt u een bloeddrukverlagend medicijn.
• Suikerziekte (diabetes mellitus). Op vier momenten van de dag wordt middels een vingerprik uw bloedsuiker bepaald. Indien uw bloedsuiker verhoogd is, bestaat de kans dat u met medicijnen moet beginnen.
• Onregelmatige hartslag (atriumfibrilleren). De eerste dagen wordt uw hartritme geobserveerd met hulp van een hartkastje. Soms komt het voor dat uw hartritme thuis nog geobserveerd moet worden. Dan krijgt u via de poli cardiologie een hartkastje (holter) mee. Als er een onregelmatige hartslag wordt gevonden is het vaak nodig de medicatie aan te passen.

Daarnaast spelen leeftijd, geslacht en erfelijkheid ook een rol.

Onderzoeken

CT-scan/MRI

Een CT-scan van de hersenen wordt zo snel mogelijk gemaakt. Hierop is binnen enkele minuten zichtbaar of u een hersenbloeding heeft gehad. In de eerste uren na een CVA kunnen we op een CT-scan meestal nog niet zien of er een herseninfarct is geweest. Soms wordt er ook een MRI-scan gemaakt. Bijvoorbeeld als de CT-scan niet duidelijk genoeg was.

CT-scan halsvaten en/of duplex

Als we denken dat u een herseninfarct heeft gehad willen we nauwkeurig vaststellen of er een bloedvat vernauwd of afgesloten is. Dit gebeurt middels een CT-angio of een echo duplex. Een echo-duplex is een onderzoek waarbij met behulp van een echoapparaat de stroming in de slagaderen wordt bekeken. Een CT-angio is een CT-scan van de halsvaten.

Behandeling hersenbloeding

Een bloeding in de hersenen moet vanzelf stoppen. Het is belangrijk gebruik van bloedverdunners direct te stoppen. Als de bloeddruk te hoog is, is het belangrijk deze te verlagen om toename van de bloeding te voorkomen. Op de CT scan kunnen de radioloog en neuroloog zien of de bloeding is opgetreden ten gevolge van een hoge bloeddruk of dat er waarschijnlijk een onderliggende oorzaak is (bijvoorbeeld een aangeboren zwakker bloedvat). In dat laatste geval wordt er een aantal weken na de bloeding nog een nieuwe scan gemaakt om deze oorzaak op te sporen.

Behandeling herseninfarct/TIA

Trombolyse

Soms is het mogelijk om met medicijnen via een infuus het stolsel op te lossen. Het oplossen van een stolsel na een herseninfarct heet trombolyse.

Trombectomie

Soms is het mogelijk om het stolsel in het bloedvat te verwijderen. Bij deze behandeling wordt een holle draad (katheter) gebruikt. Die wordt via een bloedvat in de lies naar het afgesloten bloedvat gebracht. Het stolsel wordt daar verwijderd met een buisje (stent) of een zuiger. Dit heet ook wel trombectomie.

Medicatie

Om de kans op herhaling op een beroerte te verkleinen wordt vaak gestart met medicatie. Dit kan bestaan uit bloedverdunners, cholesterolverlagers en/of bloeddrukverlagers.

Ontslag

Tijdens de opname komt behalve de neuroloog en verpleegkundige vaak ook een fysiotherapeut en/of logopedist bij u aan bed. Samen brengen zij in kaart wat er voor zorg nodig is als u medisch klaar bent voor ontslag. Kunt u naar huis (met of zonder thuiszorg en/of fysiotherapie) of is het nodig te revalideren in een revalidatiecentrum of een (revalidatie) afdeling van een verpleeghuis?

Ongeveer vier weken na ontslag uit het ziekenhuis wordt een afspraak voor u en uw directe naaste gemaakt met de verpleegkundige van de CVA nazorgpoli in het ziekenhuis. Indien u naar een revalidatiecentrum of verpleeghuis gaat, kan deze afspraak later plaatsvinden.

Waarom de CVA nazorgpoli

Eenmaal weer thuis worden de problemen en vragen die door de gevolgen van een beroerte ontstaan, pas echt duidelijk. Het dagelijks leven thuis is immers anders dan in het ziekenhuis, verpleeghuis of het revalidatiecentrum. U en uw familie kunnen geconfronteerd worden met lichamelijke en emotionele beperkingen. Ook eventuele gedrags- en karakterveranderingen kunnen vragen en problemen oproepen. Daarnaast ontstaan soms allerlei vragen over aanpassingen of voorzieningen die u nodig heeft. Hiervoor kunt u terecht bij de verpleegkundige van de CVA nazorgpoli.

Wat doet de CVA verpleegkundige

Het eerste gesprek met de CVA verpleegkundige is gericht op uw dagelijks functioneren, het geven van voorlichting en bespreken van uitslagen/onderzoeken. Alle vragen van u en uw naasten kunnen hierbij aan de orde komen. Als er problemen zijn kan de verpleegkundige u adviezen geven of zoekt ze samen met u naar een oplossing. Zij kan u bijvoorbeeld wijzen op geschikte hulpverleners of hulpverlenende instanties. Ook als u niet direct een probleem ervaart of geen problemen heeft, is het toch de moeite waard een bezoek aan de nazorgpoli te brengen. De verpleegkundige kan door het geven van praktische tips en voorlichting wellicht iets voor u betekenen. De CVA nazorgpoli is zeer nadrukkelijk ook bedoeld voor de partner of directe naaste van een CVA patiënt.

CVA huisbezoek

Bij ontslag naar huis wordt u aangemeld voor een huisbezoek door een CVA verpleegkundige van Careyn. Dit zijn verpleegkundigen die zich hebben gespecialiseerd in de zorg aan CVA/NAH patiënten en hun naasten. Zij werken in de regio’s Voorne Putten Rozenburg en Goeree- Overflakkee. Zij nemen binnen 10 dagen, na ontslag, telefonisch contact met u op en maken, desgewenst, een afspraak voor een huisbezoek. U kunt ook zelf contact opnemen om een huisbezoek aan te vragen.

Mag ik autorijden?

Na een TIA mag u twee weken niet autorijden. Na een CVA mag u tot aan het bezoek bij de neuroloog niet autorijden tenzij anders is afgesproken met uw neuroloog. De termijn tot aan het bezoek bij de neuroloog is minimaal 7 weken. Voor aanvullende informatie betreft het autorijden verwijzen wij naar de informatie Autorijden na CVA.

Wat moet ik doen als de klachten terugkomen?

Als de klachten na enkele minuten niet verdwijnen is het belangrijk zo snel mogelijk het alarmnummer 112 te bellen. Als de klachten na enkele minuten vanzelf voorbij gaan neemt u diezelfde dag nog contact op met de huisarts of de huisartsenpost (buiten kantoortijden).

Risicofactoren en leefstijl

Bij hart- en vaatziekten spelen veel oorzaken een rol. Aan sommige oorzaken kunt u niets doen, bijvoorbeeld als hart- en vaatziekten in de familie voorkomen. Andere risicofactoren kunt u wel zelf beïnvloeden. Voorbeelden van risicofactoren zijn roken, ongezond eten, te veel alcohol drinken, te weinig bewegen, hoge bloeddruk, hoog cholesterolgehalte in het bloed, hoge glucosewaarden bij suikerziekte, overgewicht, medicatie onjuist of niet dagelijks innemen en slaapapnoe. Gezonder leven en leefgewoontes veranderen kan een behoorlijke opgave zijn. Het is belangrijk dat u een manier kiest die bij u past. Uw zorgverleners kunnen u hierbij begeleiden en adviseren.

Wie is mijn aanspreekpunt bij vragen?

Centraal aanspreekpunt in het ziekenhuis:

CVA verpleegkundigen
Michelle van Dis – Wijnands & Sabien van den Nieuwendijk
Telefoon: 0187-607280
E-mailadres: cvaverpleegkundige@vanweelbethesda.nl

Afspraak CVA verpleegkundige

Indien u niet bereikbaar of aanwezig bent, verwachten wij dat u zelf een nieuwe afspraak maakt via de polikliniek neurologie via bovenstaand telefoonnummer.

Centraal aanspreekpunt thuis:

Dit is uw huisarts of de praktijkondersteuner van de huisarts. Neemt u gerust contact op met uw huisarts hierover.

Aanvullende informatie kunt u vinden op:

• www.hersenstichting.nl/hersenaandoeningen/beroerte
• www.hartstichting.nl
• www.rotterdamstrokeservice.nl/